Минобразования Таджикистана решило не включать русских классиков в список рекомендуемой для таджикских школьников литературы.
Министерство образования и науки Таджикистана предложило школьникам список книг, которые они должны прочитать во время зимних каникул, которые в этом году в Таджикистане продлятся один месяц – до 1 февраля.
Как сообщили «АП» в министерстве, ответственные лица подготовили список книг, которые есть в школьных библиотеках. «Также составлен список книг, которые отсутствуют в библиотеках, и мы в текущем году их напечатаем и обеспечим ими все школьные библиотеки», — отмечает источник.
Список рекомендуемой литературы для учащихся первых классов таджикских школ выглядит таким образом:
1. О.Аминзода:«Ман ҳам шудам мактабхон»
2. Н.Бақозода: «Алифбои дилкушо»
3. Н.Бақозода. «Озода шав»
4. А.Бобоҷон: «Мусича»
5. А.Шарифӣ: «Тӯбча»
6. Б.Насриев: «Гурги ланг ва бузичаи доно»
7. «Афсонаҳо», №1, соли 2007
8. С.Айнӣ: «Дар зимистон»
9. С.Султон: «Тоҷи сари мо модар»
10. Б.Раҳимзода: «Муштоқи наврӯз»
Второй класс
1. А.Баҳорӣ: «Себи тиллоӣ»
2. А.Зулфия: «Зочаи хушрӯи ман»
3. Г. Келдӣ: «Девори сабз»
4. Г. Сулаймонӣ: «Лолаҳои дасти ман»
5. А.Воситзода: «Бачаҳои Баҳор»
6. С.Ҳасанзода: «Шодии Гулбаҳор», ҳикояҳо
7. «Афсонаҳои мардуми Чин», Гулгун, 2003
8. «Ватанам-Тоҷикистон», маҷмӯаи шеърҳо
9. Л.Кеҷаева: «Сандуқчаи марворид»
10. «Чистонҳо», нашри 2004
11. У.Раҷаб: «Нинӣ чӣ ном дорад?»
12. А. Баҳорӣ: «Тирамоҳи зарин»
13. Г. Сулаймонӣ: «Очам хамир мекунад»
Третий класс
1. Г. Келдӣ: «Борони бесаранҷом»
2. Г. Сулаймонӣ: «Чил кокули бозингар»
3. М.Ғоиб: «Афсона сесона се мурғи дари хона»
4. Н.Розиқ: «Гулбоғ»
5. А.Сидқӣ: «Олимҷон мактабхон шуд»
6. «Парчами Тоҷикистон», маҷмӯаи шеърҳо
7. А.Маҳмадшоҳ: «Моҳак ва Бобоҷон»
8. А.Азиз: «Баҳор омад», маҷмӯаи ҳикояҳо, 2012
9. Нашрияҳои бачагона «Боғи дониш», «Гулгун», 2012
10. «Рангинкамон», моҳномаи адабию фарҳангӣ барои мактаббачагон, 2013
11. А.Лоҳутӣ: «Дӯстӣ» (ду ҳикоя)
12. Г.Сулаймонӣ: «Шаддаи марҷон»
13. М.Миршакар: «Баҳори тобистон»
Четвертый класс
1. К.Латофат: «Лолаарӯсак»
2. Б.Мирзо: «Достак»
3. Шайх Баҳоӣ: «Муш ва гурба»
4. Н.Бақозода: «Дафтари мо кони 5»
5. Г. Келдӣ: «Калоба», маҷмуаи ҳикояҳо, 2014
6. Б.Собир: «Хӯша-хӯша, аз ҳар гӯша барои Анӯша», 2013
7. М.Пришвин: «Сӯзанаки кабуд», 1986
8. Латифаҳои халқи тоҷик «Кӯзаи равған», 2010
9. У.Раҷаб: «Чистонҳо», 2013
10. Даниэл Дефо: «Саёҳати Гулливер»
11. М.Бахтӣ: «Қиссаҳои соҳили Сурхоб»
12. А.Шукуҳӣ: «Қиссаи об»
Пятый класс
1. С.Айнӣ: «Аҳмади Девбанд»
2. С.Айнӣ: «Ятим»
3. Ф.Ниёзӣ: «Димаи диловар»
4. А.Самадов: «Паррончакҳо»
5. Ҷ.Суҳайлӣ: «Гилеми кабуд»
6. Афсонаи «Алибобо ва чил роҳзан»
7. Ф.Муҳаммадиев: «Сози мунаввар»
8. «Подшоҳ ва духтари оҳангар», афсона
9. «Кӯзаи равған», афсона
10. Гулчине аз «Гулистон»-и Саъдӣ
11. А. Баҳорӣ: «Аҷоиботи Нодар»
12. «Насиҳат гӯш кун, ҷоно!» Маҷмуаи панду ҳикмат
13. Эраҷ Мирзо: «Қадри модар»
Шестой класс
1.Унсурулмаолӣ Кайковус: «Қобуснома»
2.Ҷумъа Одина: «Иншо дар мавзӯи озод»
3.Даниэл Дефо: «Робинзон Крузо»
4. Ҳ. Карим: «Маҷмӯаи ҳикояҳо»
5. Саъдии Шерозӣ: «Гулистон» (порчаҳо)
6. Носири Хусрав: «Сафарнома»
7. С.Улуғзода: Достонҳои «Шоҳнома», ҷилди 1-2
8. «Синбоди дарёгард» (барои бачагони синни миёна ва калони мактабӣ)
9. «Дувоздаҳ афсонаи халқҳои ҷаҳон» (барои бачагони синни мактабӣ)
10. Р. Киплинг: «Маугли»
11. Восифӣ: Ҳикоятҳо аз «Бадоеъ-ул-вақоеъ»
12. Убайди Зоконӣ: «Рисолаи дилкушо»
13. Фаридуддини Аттор: «Панду андарзҳо»
14. Низомии Ганҷавӣ: «Хайр ва Шар»
15. Ф.Муҳаммадиев: «Тири хокӯрда»
Седьмой класс
1. С.Улуғзода: Достонҳои «Шоҳнома»
2. Сайидои Насафӣ: «Баҳориёт»
3. Восифӣ: Ҳикояҳо аз «Бадоеъ-ул-вақоеъ»
4. Убайди Зоконӣ: «Рисолаи дилкушо»
5. С. Улуғзода: «Ривояти суғдӣ»
6. Сорбон: «Ҷӯгӣ»
7. Достони «Бӯрондӯхт ва Искандар»
8. «Саргузашти Ҳотами Той»
9. Ғ. Мирзо: «Шеърҳои бачагона»
10. Абулқосим Фирдавсӣ: Достони «Рустам ва Сӯҳроб»
11. С.Улуғзода: «Марги Ҳофиз»
12. Р.Ғамзатов: «Доғистони ман»
13. Ч.Айтматов: «Муаллими нахустин»
14. А.Баҳорӣ: «Сунбула»
15. Л. Шералӣ: «Хоки Ватан», «Забонгумкарда»
16. Абдураҳмони Ҷомӣ: «Баҳористон»
Восьмой класс
1. С.Айнӣ. «Исёни Муқаннаъ»
2. С.Айнӣ: «Қаҳрамони халқи тоҷик Темурмалик»
3. С.Улуғзода. «Қисмати шоир»
4. А.Баҳорӣ: «Маҷмӯаи ҳикояҳои фантастикӣ»
5. Абӯабдуллоҳи Рӯдакӣ: «Ашъор»
6. Низомии Ганҷавӣ: «Хусраву Ширин»
7. С. Турсун: «Се рӯзи як баҳор»
8. М. Турсунзода: «Қиссаи Ҳиндустон»
9. С. Улуғзода: «Достонҳо аз «Шоҳнома»-и Фирдавсӣ.
10. Носири Хусрав: «Сафарнома»
11. Абулқосим Фирдавсӣ: Достони «Сиёвуш»
12. Хоқонӣ «Харобаҳои Мадоин» (маҷмӯаи қасоид ва ғазалиёт)
13. Абулқосим Фирдавсӣ: Достони «Рустам ва Сӯҳроб»
14. Абулқосим Фирдавсӣ: Достони «Ҷанги Рустам бо Исфандиёр»
15. Фирдавсӣ: Достони «Марги Рустам»
16. Абулқосим Фирдавсӣ: Достони «Сиёвуш» (бо расмҳои ранга)
17. Абулқосим Фирдавсӣ: Достони «Ҷанги Рустам бо Деви сапед»
18. Умари Хайём: «Наврӯзнома»
19. Амир Хусрав: «Дувалронӣ ва Хизрхон»
20. Низомии Ганҷавӣ: «Ҳафт пайкар»
21. Умари Хайём: Рубоиёт
22. Носири Хусрав: «Ашъори баргузида»
23. Абдураҳмони Ҷомӣ: Ғазалиёт
24. Хусрави Деҳлавӣ: «Гулчини ғазалиёт»
25. Саноии Ғазнавӣ: «Маҷмӯаи ашъори панду ахлоқии шоир»
Девятый класс
1.Саъдии Шерозӣ: Куллиёт (иборат аз чаҳор ҷилд)
2. Саъдии Шерозӣ «»Бӯстон»
3. Саъдии Шерозӣ: Гулчине аз «Гулистон»
4. Саъдии Шерозӣ: «Гулистон»
5. Камоли Хуҷандӣ: «Девон»
6. Шамсиддин Шоҳин: Гулчини асарҳо
7. Ҳусайн Воизи Кошифӣ: «Анвори Суҳайлӣ»
8. С.Улуғзода: «Ривояти суғдӣ»
9. Ҳикояҳо аз «Маснавии Маънавӣ»-и Мавлоно Ҷалолиддини Балхӣ
10. Абдураҳмони Ҷомӣ: «Баҳористон»
11. Абдураҳмони Ҷомӣ: «Юсуф ва Зулайхо»
12. Ҳофизи Шерозӣ: «Куллиёт»
13. Убайди Зоконӣ: «Рисолаи дилкушо»
14. Убайди Зоконӣ: «Мӯш ва гурба»
15. Убайди Зоконӣ: «Мутоибот»
16. С. Улуғзода: Достонҳои «Шоҳнома»
17. А. Афсаҳзод: «Абдураҳмони Ҷомӣ»
18. С. Улуғода: «Восеъ»
19. Ҷалолиддини Рӯмӣ: «Девони кабир»
20. А. Самад: «Паррончакҳо»
21. Алишер Навоӣ: «Хасат-ул-мутаҳайирин»
Десятый класс
1. Аҳмади Дониш: ҳикояҳо аз «Наводир-ул-вақоеъ»
2. Аҳмади Дониш: ҳикоят дар бораи «Шукурбеки дузд»
3. Аҳмади Дониш: Ҳикояҳо аз рӯзгори адибон
4. Аҳмади Дониш: Ҳикояҳо аз сафарҳои Россия
5. Суҳбатҳои Дониш бо донишмандони Россия
6. С.Айнӣ: Восифи ва хулосаҳои «Бадоеъ-ул-вақоеъ»
7. Нақибхон Туғрал: «Ғазалиёти шоир»
8. Шамсиддин Шоҳин: Гулчини ғазалиёти шоир
9. Шамсиддин Шоҳин: Бадоеъ-ус-саноеъ»
10. Ҳоҷӣ Ҳусайни Кангуртӣ: достони «Комде ва Мадан»
11. Камолиддин Биноӣ: Достони «Беҳрӯзу Баҳром»
12. Абдураҳмон Мушфиқӣ: «Ғазалиёт»
13. Абдураҳмон Мушфиқӣ: «Девони мутоибот»
14. Соиби Табрезӣ: «Девони ғазалиёт»
15. Сайидои Насафӣ: «Мухаммас ва ғазалиёти баргузида»
16. Шавқати Бухороӣ: «Девони ғазалиёт»
17.Фитрати Зардӯзии Самарқандӣ: Достони «Толибу Матлуб»
18.Фахриддини Гургонӣ: «Вис ва Ромин»
19. Муҳаммад ибни Яъқуб: «Барзунома»
20. Мухтори Ғазнавӣ: «Шаҳриёрнома»
21. Абдулқодири Бедил: достони «Комде ва Мадан»
22. Абдулқодири Бедил: Гулчини рубоиёт
23. Абдулқодири Бедил: «Тасвири табиати кӯҳистони Байрот»
24. Зебуннисо: Ғазалиёт
Одиннадцатый класс
1. С.Айнӣ: «Ёддоштҳо», қисми 1-2
2. С.Айнӣ: «Ёддоштҳо», қисми 3-4
3. С.Айнӣ: «Қаҳрамони халқ тоҷик Темурмалик»
4. С.Айнӣ: « Исёни Муқаннаъ»
5. С.Айнӣ: повести «Марги судхӯр»
6. С.Айнӣ: «Мактаби куҳна»
7. С. Айнӣ: «Одина»
8. А.Лоҳутӣ: «Ашъори шоир»
9. М.Турсунзода: Достони «Ҷони ширин»
10. Шеърҳои бачагонаи А.Лоҳутӣ
11. А.Лоҳутӣ: «Ёддоштҳо»
12. А.Лоҳутӣ: «Ашъор»
13. М. Турсунзода: «Қиссаи ҳиндустон»
14. М. Турсунзода: «Ман аз шарқи озод»
15. М. Турсунзода: «Садои Осиё»
16. М. Турсунзода: «Модарнома»
17. М. Турсунзода: достони «Духтари муқаддас»
18. М. Турсунзода: Гулчини ашъор
19. Пулод Толис: «Тобистон»
20. Т. Асирӣ: «Гулчини ашъор»
21. С. Айнӣ: «Марги судхӯр»
22. Ҷ. Икромӣ: «Духтари оташ»
23. Ҷ. Икромӣ: «Дувоздаҳ дарвозаи Бухоро»
24. Ҷ. Икромӣ: «Тахти вожгун»
25. Ҷ. Икромӣ, Ҳ.Назаров «Саргузашти Сафармахсум»
26. С. Улуғзода: «Восеъ»
27. А.Лоҳутӣ: «Ғалабаи Таня»
28. Р.Ҷалил: «Шӯроб»
29. Л. Шералӣ: «Модарнома
30. А. Самад: «Гардиши девбод».
Как видно из списка, произведения русских классиков практически полностью исключены из рекомендаций Минобразования – в списке есть только «Синий лапоть» Михаила Пришвина.
Однако, в списке есть рекомендация для второклашек — прочитать «Народные сказки Китая» («Афсонаҳои мардуми Чин», Гулгун, 2003), и для шестиклашек – «Сказки народов мира».
Также рекомендовано прочесть книги Чингиза Айтматова «Первый учитель» (Ч.Айтматов, «Муаллими нахустин»), «Мой Дагестан» Расула Гамзатова, а также произведения Даниэля Дефо – «Приключения Гулливера» и «Робинзон Крузо», а также «Маугли» Киплинга.
Все остальные рекомендации относятся только к представителям таджикской литературы.
Между тем, школьные учителя на время столь продолжительных каникул также не останутся без дела — согласно решению Минобразования и науки, школьные учителя будут повышать свои знания на курсах повышения квалификации. Им также поручено прочесть книгу Эмомали Рахмона «Таджики в зеркале истории».